Berling, Zygmunt

Generał broni Zygmunt Berling - velitel polských vojsk v SSSR


(1896 - 1980)




- narodil se 27. dubna 1896 v Limanově


- 1915 – 1918 – příslušníkem Polských legií, zformovaných za první světové válce proti Rusku


- 1920 – 1921 – jako velitel praporu bránil Lvov za polsko-sovětské války


- 1923 – povýšen do hodnosti majora


- 1930 – podplukovník


- 1937 - 1939 - velitel 4. pluku


- v lednu 1939 - odešel do zálohy, po napadení Polska zůstal v sovětském záboru


- 1940 - zatčen ve Vilniusu NKVD, internován v Starobielsku, podpisem spolupráce s NKVD si zachránil život


- 1941 -1942 - pracoval ve Svazu polských vlastenců – pomáhal formovat polské vojsko v SSSR, od srpna 1941 byl náčelníkem štábu 5. pěší divize polské armády pod velením gen. Anderse


- 1942 – 1943 - po odchodu Andersovy armády do Iránu – pomáhal zformovat a poté se v hodnosti generál-majora stal velitelem 1. polské divize T. Kosciuszka


- 1944 – zástupce velitele Polské lidové armády


- 1948 – 1953 – náčelník generálního štábu Polské lidové armády


- 1953 – odešel do důchodu


- zemřel 11. ledna 1980
URL : https://www.valka.cz/Berling-Zygmunt-t23987#89382 Verze : 0
W uzupełnieniu:


Zygmunt Henryk Berling, urodził się 27 kwietnia 1896 r. w Limanowej na Podkarpaciu, syn Michała Edwarda, dependenta notarialnego, i Aurelii z d. Russek. Ukończył szkołę ludową (1906) i II Gimnazjum Klasyczne w Nowym Sączu (1914), po czym studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (1915–1920 – z przerwami).


W latach 1913–1914 odbył przeszkolenie w Związku Strzeleckim w Nowym Sączu. W lipcu[červenec] 1914 r. wstąpił do formującego się w Krakowie 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich, w którym był m.in. zastępcą dowódcy plutonu w 13 kompanii. W sierpniu 1915 r. ukończył szkołę oficerską przy 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich. Następnie dowodził plutonem, po czym pełnił obowiązki dowódcy kompanii i adiutanta 3 batalionu 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich (od sierpnia 1916 r. do sierpnia 1917 r.). Po kryzysie przysięgowym przez pół roku dowodził 2 kompanią Polskiego Korpusu Posiłkowego (do lutego[únor] 1918 r.). Po wzięciu go do niewoli przebywał w obozie Dulfalvie na Węgrzech. Po uwolnieniu z niewoli w lutym[únor] 1918 r. został wcielony do 32 Pułku Strzelców Armii Austro-Węgierskiej (do listopada 1918 r.).



Po wstąpieniu 1 listopada 1918 r. do Wojska Polskiego został dowódcą 10 kompanii i dowódcą szkoły podoficerskiej w 4 Pułku Piechoty. Od lipca[červenec] 1920 r. dowodził V kieleckim batalionem strzelców, wsławiając się podczas wojny polsko-rosyjskiej w obronie Lwowa, za co został uhonorowany Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari . Po ukończeniu kursu dla dowódców batalionów w Rembertowie pełnił służbę na równorzędnych stanowiskach w 4 Pułku Piechoty Legionów (do maja 1922 r.), a następnie w 59 Pułku Piechoty (do listopada 1923 r.), po czym został skierowany na studia do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Będąc absolwentem tej uczelni, od listopada 1925 r. przez dwa lata pełnił funkcję szefa sztabu 15 Dywizji Piechoty, następnie – również przez dwa lata – szefa oddziału w Dowództwie Okręgu Korpusu nr V w Krakowie. W listopadzie 1929 r. objął stanowisko szefa Wydziału I w Biurze Ogólnoorganizacyjnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, a rok później – szefa sztabu w Dowództwie Okręgu Korpusu nr V w Krakowie. W listopadzie 1932 r. został zastępcą dowódcy 6 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie, po czym dowodził tym pułkiem do marca 1937 r. Następnie powierzono mu dowodzenie 4 Pułkiem Piechoty Legionów w Kielcach. W czerwcu[červen] 1939 r. przeniesiony w stan spoczynku z dniem 31 lipca[červenec] 1939 r.


1 lipca 1939 r. rozpoczął trzymiesięczną praktykę w służbie cywilnej w Państwowym Instytucie Rozrachunkowym w Warszawie.
Podczas wojny obronnej w 1939 r. nie został zmobilizowany, mimo kilkakrotnego zgłaszania się do władz wojskowych. 7 września został ewakuowany z grupą pracowników Państwowego Instytutu Rozrachunkowego najpierw do Brześcia, a następnie do Wilna. Po zdobyciu Wilna przez Armię Czerwoną został 4 października[říjen] 1939 r. aresztowany przez NKWD i osadzony w wileńskim więzieniu. Później przebywał w obozach radzieckich w Starobielsku (do wiosny[jaro] 1940 r.), Pawliszczew Borze i Griazowcu, w moskiewskich więzieniach Butyrki i na Łubiance. Na początku listopada 1940 r. został przeniesiony do tzw. willi szczęścia w Małachowce pod Moskwą. Będąc jeńcem obozu w Starobielsku, dzięki wyrażeniu zgody na współpracę z władzami radzieckimi, uniknął śmierci podczas masowej zbrodni dokonanej na polskich oficerach wiosną[jaro] 1940 r. Rok później napisał list do ludowego komisarza spraw wewnętrznych w sprawie utworzenia polskich sił zbrojnych.


W Wojsku Polskim ponownie od sierpnia 1941 r. najpierw jako szef sztabu odtworzonej 5 Dywizji Piechoty w Armii Polskiej w ZSRR (dowodzonej przez gen. dyw. Władysława Andersa), a następnie komendant bazy ewakuacyjnej w Krasnowodsku.


Po ewakuacji Armii Polskiej w ZSRR do Iranu we wrześniu[září] 1942 r. samowolnie pozostał na terytorium ZSRR, po czym do 10 maja 1943 r. był w dyspozycji władz radzieckich. W maju 1943 r. został mianowany przez Józefa Stalina dowódcą 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W dniach 12–13 października[říjen] 1943 r. pod jego dowództwem dywizja stoczyła z wojskami niemieckimi bitwę pod Lenino. W sierpniu 1943 r. objął dowodzenie 1 Korpusem Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, a w marcu 1944 r. – Armią Polską w ZSRR. W lipcu[červenec] 1944 r. po scaleniu Armii Ludowej z Armią Polską w ZSRR w jednolite Wojsko Polskie został dowódcą 1 Armii WP i jednocześnie zastępcą Naczelnego Dowódcy WP (od 22 lipca 1944 r.).


Gdy Stalin nakazał wstrzymać ofensywę na przedpolach Warszawy, gen. Berling podjął decyzję o udzieleniu pomocy walczącym powstańcom i przekroczeniu Wisły przez część podległych mu sił. Pozbawiony dowództwa w październiku[říjen] 1944 r., gen. Berling został skierowany na studia do Wyższej Akademii Wojskowej im. Klimenta Woroszyłowa w Moskwie.


Po powrocie ze studiów powierzono mu zorganizowanie Akademii Sztabu Generalnego w Warszawie. Od lutego[únor] 1947 r. do sierpnia 1953 r. był komendantem tej uczelni. 6 sierpnia 1953 r. został przeniesiony do rezerwy, przechodząc do pracy poza wojskiem.



W latach 1953–1956 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Państwowych Gospodarstw Rolnych, po czym przez rok pełnił funkcje podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa. Natomiast od 1957 r. do 1970 r. piastował stanowisko wiceministra leśnictwa –Inspektora Generalnego Łowiectwa. Był także prezesem Polskiego Związku Łowieckiego. W roku 1963 r. wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Honorowy obywatel Leningradu (obecnie Sankt Petersburg).


Zmarł 11 lipca[červenec] 1980 r., został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.


Trzykrotnie żonaty:
– z Kazimierą Zofią z Chodnikiewiczów miał bliźnięta Hankę i Jerzego oraz córki Barbarę i Alicję;
– z Jolandą z d. Magyarosi miał córkę Marthę;
– z Marią z d. Mika miał syna Krzysztofa.



Opublikował Wspomnienia, t. I: Z łagrów do Andersa, Warszawa 1990, t. II: Przeciw 17 Republice, Warszawa 1991, t. III: Wolność na przetarg, Warszawa 1991. Był także współautorem wydawnictwa pt.: Oficer (Warszawa 1931).



Awanse: chorąży – sierpień 1915, podporucznik – listopad 1916, porucznik – listopad 1918, kapitan – luty[únor] 1920, major – listopad 1923, podpułkownik – styczeń[leden] 1930, pułkownik – maj 1943, generał brygady – 10 sierpnia 1943, generał dywizji – 13 marca 1944, generał broni – 7 października[říjen] 1963.



Odznaczony: m.in. Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari , Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy, Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Krzyżem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi, 3-krotnie/=stupně/ Krzyżem Walecznych, Brązowym Medalem „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”, 2-krotnie/=stupně/, radzieckim Orderem Lenina oraz Orderem Przyjaźni Narodów.
URL : https://www.valka.cz/Berling-Zygmunt-t23987#150465 Verze : 0
Chtěl bych dodat jeden podstatný fakt ze života Berlinga, jež je často promlčen historiky a chybí jak v českém tak polském životopise na valka.cz. Jedná se o dezerci podplukovníka Zygmunta Berlinga, osoby dodnes uznávané mnohými za hrdinu a polským oficiálním soudem uznané za zrádce a odsouzené k trestu smrti.


V roce 1942, během evakuace polské armády v SSSR do Iránu, zastával Berling funkci šéfa evakuační základny v Krasnovodsku. Po evakuaci zůstal bez žádného upozornění nadřízených v Sovětském svazu, za což byl rozkazem gen. Anderse č. 36 z 20. dubna 1942, degradován a vypovězen z polské armády. Polský polní soud ho 2. července 1942 odsoudil v nepřítomnosti k trestu smrti jako dezertéra. Ve svém rozhodnutí soud konstatoval: "[...] že obviněný zběhl z řad polské armády, dle soudu proto, aby se připojil k sovětské armádě, a tak sloužil státu jež má jako jeden ze svých politických cílů zbaveni nezávislosti polského státu a jeho začlenění do SSSR, a proto soud odsoudil obžalovaného k trestu smrti" - citát dle: Institutu pamětí národa.


Podplukovník Zygmunt Berling byl od 1940 spolupracovníkem NKVD a tím unikl katyňské tragédii. Jako agent NKVD prováděl selekce polských důstojníků vhodných pro službu v Rudé armádě. Byl spoluautorem deklarace holdu a loajality zaslané do rukou Stalina v březnu 1941. Jako odměnu za loajalitu a dobrou službu byl Stalinem jmenován velitelem velitelem 1. polské divize T. Kościuszki a povýšen do hodnosti generála. V roce 1944 se stal velitelem 1. armády polské lidové armády.


Zdroj:
Pojazdy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1947, Andrzej Antoni Kamiński, Tomasz Szczerbicki, 2008 Wydawnictwo L&L, ISBN: 9788360597231
URL : https://www.valka.cz/Berling-Zygmunt-t23987#332166 Verze : 0
Diskusní příspěvek Faktografický příspěvek
Přílohy

Přidejte se k nám

Věříme, že mezi Vámi jsou lidé s různými zájmy a zkušenostmi, kteří by mohli přispět svými znalostmi a nápady. Pokud máte rádi vojenskou historii a máte zkušenosti s historickým výzkumem, psaním článků, editací textů, moderováním, tvorbou obrázků, grafiky nebo videí, nebo prostě jen máte chuť se zapojit do našeho unikátního systému, můžete se k nám připojit a pomoci nám vytvářet obsah, který bude zajímavý a přínosný pro ostatní čtenáře.

Zjistit více